Duszności i towarzyszące im problemy z oddychaniem to objaw, który u wielu osób powoduje panikę, która z kolei potęguje przykre symptomy. Taka przypadłość jest nie tylko niekomfortowa, ale może także wskazywać na poważniejsze schorzenia, których nie należy lekceważyć. Jakie są najczęstsze przyczyny duszności?
Rodzaje duszności
Specjaliści wyodrębniają cztery rodzaje duszności, które ułatwiają im odpowiednie zaklasyfikowanie choroby i dobór właściwej terapii. Wyróżniamy:
- Duszność wdechową charakteryzującą się płytkim i przyspieszonym oddechem typowym dla problemów z sercem.
- Duszność wydechową, która polega na problemach z wydechem w przebiegu np. zapalenia oskrzeli czy rozedmy płuc.
- Duszność spoczynkową na skutek między innymi niedotlenienia.
- Duszność wysiłkową występującą np. w trakcie intensywnej aktywności fizycznej.
- Duszność na tle psychicznym pojawiającą się w wyniku przykrych przeżyć i silnego stresu. Mogą jej towarzyszyć inne objawy, takie jak: drżenie rąk, pocenie się czy przyspieszone bicie serca.
Duszności i problemy z oddychaniem — jakie są przyczyny?
Nieprzyjemny ucisk w klatce piersiowej, duszności i problemy z oddychaniem często pojawiają się niespodziewanie, np. podczas odpoczynku. W większości przypadków objaw ten związany jest z chorobami układu oddechowego lub sercowo-naczyniowego, ale istnieje szereg innych czynników, o których warto wiedzieć.
Najczęstsze przyczyny występowania duszności:
- astma oskrzelowa,
- zapalenie płuc,
- obturacyjna choroba płuc,
- rozedma płuc,
- zatorowość płucna,
- choroba nowotworowa,
- zwłóknienie płuc,
- gruźlica płuc,
- zawał serca,
- choroba niedokrwienna serca,
- problemy z krążeniem.
Inne niespecyficzne czynniki wywołujące problemy z oddychaniem o charakterze przewlekłym:
- zaburzenia lękowe z towarzyszącymi atakami paniki,
- stres,
- anemia,
- alergia,
- kwasica metaboliczna,
- siedzący tryb życia i mała ilość ruchu,
- stwardnienie zanikowe boczne,
- zatrucie tlenkiem węgla,
- nadczynność tarczycy,
- obecność ciała obcego w drogach oddechowych.
Objawy duszności
Brak tchu to bardzo charakterystyczny symptom i ciężko go pomylić z czymś innym. U osób zmagających się z przewlekłymi dusznościami można zaobserwować przede wszystkim spłycony oraz przyspieszony oddech, a także wyraźnie słyszalne szmery i świsty. Problemy z oddychaniem powodują również widoczną ruchomość skrzydeł nosa i niemożność wzięcia pełnego oddechu. U chorych cierpiących na schorzenia układu oddechowego mogą także dodatkowo wystąpić: kaszel, odkrztuszanie wydzieliny oraz zawroty głowy. Jeśli przyczyną duszności jest zawał, to może się pojawić również ból za mostkiem, który często promieniuje do lewej łopatki, ręki lub barku.
Co robić, gdy mamy problemy z oddychaniem?
Silne duszności należy niezwłocznie skonsultować ze specjalistą, zwłaszcza gdy towarzyszą im inne objawy utrudniające normalne funkcjonowanie. Atak duszności na skutek stanów lękowych można opanować za pomocą kilku metod, ale jeśli mają one głębsze podłoże i co gorsza — nie mijają, to nie należy ich ignorować i niezwłocznie zasięgnąć porady specjalisty. Osoby mające problemy z oddychaniem powinny mieć zapewniony dostęp do świeżego powietrza i pozostawać w pozycji siedzącej lub półsiedzącej. Jeśli duszności nie przechodzą, a stan zdrowia chorego drastycznie się pogarsza, należy wezwać karetkę pogotowia.
Jak leczyć duszności?
Leczenie uzależnione jest przede wszystkim od przyczyn wywołujących problemy z oddychaniem. Inne kroki podejmuje się u osób zmagających się z przewlekłym stresem, a jeszcze inne u pacjentów cierpiących na poważne problemy z układem oddechowym. Duszności połączone z niewydolnością oddechową wymagają często:
- tlenoterapii za pomocą specjalnego koncentratora tlenu zawierającego powietrze z podwyższoną zawartością tlenu,
- małoinwazyjnej wentylacji,
- w krytycznych przypadkach — intubacji.
Dobrze dobrana terapia ma przede wszystkim na celu wyleczenie przyczyn duszności. Dlatego też u pacjentów z odmą płucną, konieczny jest zabieg chirurgiczny, a u osób cierpiących na zaburzenia lękowe stosuje się odpowiednią psychoterapię i w razie konieczności leki mające zmniejszyć nasilenie objawów. Z kolei przy problemach z oddychaniem spowodowanych zatorowością płucną, potrzebne jest podanie preparatów przeciwzakrzepowych.