Zatorowość płucna — objawy, przyczyny i leczenie
Zatorowość płucna to niebezpieczna dolegliwość, która może zagrażać życiu. Zamknięcie lub zwężenie światła tętnicy płucnej przez skrzepliny występuje niespodziewanie i u wielu osób rozwija się zupełnie bezobjawowo. Jakie są przyczyny zatorowości płucnej i na czym polega leczenie tego schorzenia?
Zatorowość płucna to groźna i podstępna choroba kardiologiczna, która w najgorszym wypadku może doprowadzić nawet do śmierci. Przyczyn jej występowania jest bardzo wiele, z kolei objawy mogą być niespecyficzne. Na szczęście odpowiednio wczesne postawienie diagnozy i wdrożenie leczenia pozwala uniknąć przykrych konsekwencji.
Zatorowość płucna — objawy
Objawy zatorowości płucnej łatwo pomylić z zawałem serca, ponieważ w przebiegu choroby występuje:
- ból w klatce piersiowej,
- duszność o dużym nasileniu,
- suchy kaszel,
- przyspieszony oddech.
Wraz z rozwojem choroby może wystąpić wysoka temperatura, krwioplucie, a nawet omdlenie/zasłabnięcie. U chorych odnotowuje się także zmiany osłuchowe nad płucami i przyspieszony puls. Typowym objawem dla zatoru płucnego jest obrzęk kończyn dolnych, któremu towarzyszy ból i zaczerwienienie. Może się jednak zdarzyć, że zatorowość płucna nie daje żadnych niepokojących symptomów, a diagnoza stawiana jest zupełnie przypadkowo podczas rutynowych badań.
Jakie są najczęstsze przyczyny zatoru płuc?
Przyczyny zatoru płuc wiążą się ściśle z czynnikami wpływającymi na wystąpienie zakrzepicy żył głębokich. Najczęściej jest to wrodzona lub nabyta nadkrzepliwość, słaby przepływ krwi w żyłach (np. w ciąży lub na skutek długiego uruchomienia kończyny w gipsie) oraz infekcja/stan zapalny po przebytym zabiegu operacyjnym. Prawdopodobieństwo wystąpienia zatorowości płucnej wzrasta u osób:
- powyżej 40. roku życia,
- z nadwagą,
- stosujących środki antykoncepcyjne w postaci tabletek czy plastrów,
- posiadających żylaki kończyn dolnych,
- cierpiących na nowotwór,
- posiadających w rodzinie przypadki choroby zakrzepowo-zatorowej,
- chorujących na wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub chorobę Leśniowskiego-Crohna.
Jak wykryć zatorowość płucną?
Rozpoznanie zatorowości płucnej bywa niekiedy skomplikowane, ponieważ objawy przypominają zawał serca czy zapalenie płuc. Na szczęście lekarze stosują szereg metod diagnostycznych, które pozwalają na odpowiednie rozpoznanie. Istotny jest wywiad lekarski i badanie fizykalne, a następnie badanie laboratoryjne z oznaczeniem D-dimerów (ich wysoki poziom może sugerować zator płuc). W rozpoznaniu pomaga również EKG, które wyklucza zawał serca, RTG klatki piersiowej oraz USG dopplerowskie kończyn dolnych, które ułatwia wykrycie zakrzepicy żył głębokich. Jednak najczęstszym badaniem pomagającym postawić odpowiednią diagnozę jest tomografia komputerowa, dzięki której możemy ocenić obecność zatoru w naczyniach płucnych.
Zatorowość płucna — leczenie
Odpowiednio szybkie wdrożenie leczenia pozwala nie tylko uratować życie, ale przede wszystkim zapobiec powstawaniu nowych zatorów. W tym celu podaje się dożylnie leki przeciwzakrzepowe, a następnie wdrażana jest doustna kuracja. U pacjentów w krytycznym stanie stosuje się również środki trombolityczne, które rozpuszczają powstały skrzep. Praktykowaną metodą leczenia jest także chirurgiczne usunięcie skrzepliny, czyli tzw. embolektomia płucna wykonywana wyłącznie w nagłych stanach, gdy inne sposoby okazują się nieskuteczne. Duże znaczenie w dochodzeniu do zdrowia ma tlenoterapia, do której używa się specjalnych koncentratorów tlenu będących wsparciem dla układu oddechowego.
Zator płuc — jak go uniknąć?
Jeśli w Twojej rodzinie występowały przypadki zatorowości płucnej — musisz być pod stałą opieką lekarza i wykonywać co jakiś czas badania kontrolne. Nie bez znaczenia jest zdrowy styl życia, unikanie używek i alkoholu oraz odpowiednie dieta. W utrzymaniu dobrego przepływu krwi pomaga także regularna aktywność fizyczna i pamiętanie o poruszaniu nogami, zwłaszcza w pracy siedzącej. Jeśli jesteś w grupie ryzyka, zrezygnuj z przyjmowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Kontrolowanie i leczenie chorób przewlekłych pozwala zmniejszyć ryzyko wystąpienia zatorowości płucnej.